Περιβαλλοντική εκπαίδευση

Μέσω της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης καλλιεργείται η ιδέα της αειφόρου ανάπτυξης. Η βιομηχανική ανάπτυξη της σύγχρονης εποχής η οποία εκκινεί από την διαρκή επιδίωξη οικονομικού κέρδους είναι συνδεδεμένη με την αλόγιστη παρέμβαση στο περιβάλλον, η οποία κάθε άλλο παρά θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει για το φυσικό κόσμο. Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαίος ο ρόλος της εκπαίδευσης η οποία θα πρέπει να λειτουργεί προωθητικά στην κατεύθυνση του σεβασμού και της ομαλής και υγειούς αλληλεπίδρασης ανθρώπου και φύσης. Η εκπαιδευτική διαδικασία είναι αναγκαίο να καταστεί βασικό σημείο αφετηρίας για την καλλιέργεια και την εμφύσηση οικολογικής συνείδησης και ισορροπίας στα άτομα.

Στο πλαίσιο αυτό, το συγκεκριμένο σεμινάριο επιδιώκει τον εφοδιασμό των επιμορφούμενων με γνώσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα δεδομένων αναφορικά με το ζήτημα. Σκοπός του προγράμματος είναι η πολύπλευρη παρουσίαση διαφορετικών περιβαλλοντικών προγραμμάτων, η εξέταση αντιλήψεων μαθητών και εκπαιδευτικών σχετικά με το κομβικό ζήτημα της περιβαλλοντικής διαχείρισης, καθώς και η παρουσίαση θεωριών γύρω από το περιβάλλον, μέσα από το πρίσμα της εκπαίδευσης, τόσο μέσω θεωρητικής μελέτης όσο και μέσω ερευνητικών δραστηριοτήτων. Επομένως ο σκοπός του παρόντος προγράμματος είναι διττός και καλύπτει τόσο τη θεωρητική όσο και την ερευνητική κατάρτιση των επιμορφούμενων και την βελτίωση της διδακτικής επάρκειας και ετοιμότητάς τους όπως περιγράφεται παρακάτω:

1.1. Θεωρητική κατάρτιση

Βασικός στόχος του σεμιναρίου είναι οι επιμορφούμενοι να κατέχουν ουσιαστικές γνώσεις αναφορικά με την περιβαλλοντική εκπαίδευση, να ενημερωθούν επαρκώς  γύρω από τα σχετικά προγράμματα, αποκτώντας ταυτόχρονα συνολική εικόνα των μεθόδων διδασκαλίας που στοχεύουν στην περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση.

Πιο συγκεκριμένα, το σεμινάριο παρέχει επιμόρφωση σε βασικά ζητήματα όπως οι γεωπεριβαλλοντικές και γεωπολιτιστικές προεκτάσεις των προγραμμάτων περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, η διαθεματική υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων, το παιχνίδι στη φύση ως κομμάτι της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ο ρόλος της τέχνης στην καλλιέργεια της περιβαλλοντικής συνείδησης και η περιβαλλοντική μετανάστευση ως αντικείμενο διαπολιτισμικού διαλόγου.

1.2. Ερευνητική κατάρτιση

Από την άλλη πλευρά, μέσω του συγκεκριμένου σεμιναρίου οι επιμορφούμενοι μυούνται στην εφαρμογή των μεθόδων της ερευνητικής διαδικασίας και στις τεχνικές εκπόνησης επιστημονικών – ερευνητικών εργασιών, με στόχο να προχωρήσουν στη δημοσίευσή τους σε διεθνείς περιοδικές εκδόσεις με κριτές και τυφλή κρίση αλλά και να συμμετάσχουν σε διεθνή και πανελλήνια επιστημονικά συνέδρια.

Για το σκοπό αυτό, σε κάθε επιμορφούμενο παρέχονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες και πρακτικές οδηγίες τόσο για την επιλογή των θεμάτων των εργασιών όσο και για την εκπόνηση και συγγραφή των ερευνητικών εργασιών, με παράλληλη επίβλεψη, καθοδήγηση και στήριξη μέσω συνεχούς ανατροφοδότησης.

1.2.1. Δυνατότητες δημοσίευσης μοριοδοτούμενων εργασιών

Στόχος είναι οι ερευνητικές εργασίες που εκπονούν οι επιμορφούμενοι να καταστούν υποψήφιες για δημοσίευση σε μία από τις διεθνείς ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις με ISSN του Ινστιτούτου Πολιτισμού, Δημοκρατίας και Εκπαίδευσης. Η κάθε δημοσιευμένη εργασία μοριοδοτείται με τον ισχύοντα νόμο Ν. 4547 με 0,25 μόρια.

Οι διεθνείς ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις είναι:

• «Θεωρία και Έρευνα στις Επιστήμες της Αγωγής» (http://periodiko.inpatra.gr),
• «Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες» (http://politika.inpatra.gr),
• “Theory and Research in the Sciences of Education” (http://e-journal.inpatra.gr).

Προϋπόθεση για δημοσίευση εργασιών στις ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις είναι οι εργασίες αυτές να κατατεθούν προς κρίση σύμφωνα με τις οδηγίες που αναφέρονται στις αντίστοιχες ιστοσελίδες των περιοδικών και να εγκριθούν από την επιτροπή κριτών τους, σύμφωνα με την παρακάτω διαδικασία κρίσης.

1.2.1.1. Η διαδικασία της κρίσης

Όλες οι εργασίες που υποβάλλονται προς κρίση είτε για τα συνέδρια είτε για τις περιοδικές εκδόσεις, υπόκεινται στους παρακάτω κανόνες:

1. Ακολουθούν τη διαδικασία της τυφλής κρίσης, δηλαδή οι εργασίες αποστέλλονται στους κριτές ανώνυμα, και ως εκ τούτου ο κριτής δεν γνωρίζει τον συγγραφέα και αντίστροφα.
2. Η επιτροπή κριτών απαρτίζεται από πανεπιστημιακούς και κατόχους διδακτορικού τίτλου σπουδών.
3. Κάθε εργασία, ανάλογα με το γνωστικό αντικείμενο στο οποίο εμπίπτει, αποστέλλεται προς κρίση στον αντίστοιχου γνωστικού αντικειμένου κριτή.

1.2.2. Συμμετοχή σε συνέδρια ως εισηγητές

Εφόσον οι επιμορφούμενοι το επιθυμούν, οι εργασίες που θα εκπονήσουν στο πλαίσιο των υποχρεώσεων του σεμιναρίου υπό την επίβλεψη του φορέα, εκτός από τις περιοδικές εκδόσεις μπορούν να υποβληθούν ως υποψήφιες ανακοινώσεις για παρουσίαση στα συνέδρια που διοργανώνει κάθε χρόνο το Ινστιτούτο Πολιτισμού Δημοκρατίας και Εκπαίδευσης με τις ίδιες διαδικασίες κρίσης όπως και στις διεθνείς ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις. Τα πρακτικά των συνεδρίων με ξεχωριστό ISBN αναρτώνται στην ιστοσελίδα του ΙΠΟΔΕ: http://www.ipode.gr.

• Σε εν ενεργεία και αδιόριστους εκπαιδευτικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό Προσχολικής, Α’/θμιας και Β’/θμιας Εκπαίδευσης (φιλολόγους, δασκάλους, νηπιαγωγούς, βρεφονηπιοκόμους)
• Σε στελέχη εκπαίδευσης Α’/θμιας και Β’/θμιας εκπαίδευσης από την Ελλάδα και το εξωτερικό (σχολικούς συμβούλους, διευθυντές σχολικών μονάδων και εκπαίδευσης, προϊσταμένους γραφείων εκπαίδευσης)
• Σε ειδικότητες που ασκούν παιδαγωγικά καθήκοντα, όπως απόφοιτοι σχολών θεατρολογίας, κινηματογράφου, μουσικών σχολών και σχολών καλών τεχνών.
• Σε απόφοιτους Θετικών επιστημών που απασχολούνται σε εργαστήρια Περιβαλλοντικής έρευνας ή γενικότερα απασχολούνται με θέματα περιβάλλοντος.
• Σε απόφοιτους σχολών Τεχνολογίας Γεωπονίας
• Σε κατόχους Μεταπτυχιακών τίτλων με ειδίκευση στην Περιβαλλοντική εκπαίδευση, τη Διαχείριση Περιβάλλοντος και την αειφόρο ανάπτυξη
• Σε εκπαιδευτικούς Διαπολιτισμικών Σχολείων και Σχολείων Ειδικής Αγωγής
• Σε εκπαιδευτές Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΙΕΚ), Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης Ειδικής Αγωγής και Δημόσιων Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΣΕΚ).
• Σε εκπαιδευτές ενηλίκων των Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ), των Πειραματικών Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΠΣΕΚ) και των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) του ΟΑΕΔ.
• Σε προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς φοιτητές, υποψήφιους διδάκτορες που ενδιαφέρονται για τα θέματα της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
• Σε κάθε ενδιαφερόμενο

Βασική επιδίωξη του σεμιναρίου είναι η ουσιαστική και ποιοτική επιμόρφωση, που εφοδιάζει τους επιμορφούμενους με εξειδικευμένες γνώσεις στην περιβαλλοντική εκπαίδευση.

Παρέχονται στοιχεία περιβαλλοντικών προγραμμάτων, μέθοδοι περιβαλλοντικής διδασκαλίας, στάσεις και αντιλήψεις μαθητών και εναλλακτικοί τρόποι αποδοτικότερης εκπαιδευτικής προσέγγισης του ζητήματος.

Πιο συγκεκριμένα, οι επιμορφούμενοι αναμένεται με την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος να αποκτήσουν βασικές γνώσεις στο επίπεδο της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης και να αναπτύξουν δεξιότητες ως εξής:

• Να γνωρίζουν σχετικά με την περιβαλλοντική εκπαίδευση σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες
• Να είναι ικανοί να εφαρμόζουν γεωπεριβαλλοντικές και γεωπολιτισμικές εκπαιδευτικές διαδρομές στα προγράμματα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
• Να εφαρμόζουν τη διαθεματική υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων
• Να συνδέουν τη λειτουργία του παιχνιδιού ως εργαλείο μάθησης με την περιβαλλοντική εκπαίδευση
• Να δημιουργούν κίνητρα στους μαθητές για την ανακύκλωση και τα περιβαλλοντικά ζητήματα
• Να αξιοποιούν την περιβαλλοντική λογοτεχνία για την προώθηση της ιδέας της διαπολιτισμικότητας και της αειφόρου ανάπτυξης
• Να καλλιεργούν την πριβαλλοντική συνείδηση στους μαθητές όσον αφορά τη διαχείριση του νερού
• Να αντιλαμβάνονται τη συμβολή της τέχνης στην περιβαλλοντική εκπαίδευση των μαθητών
• Να γνωρίζουν τα αίτια και να διαχειρίζονται τις συνέπειες της περιβαλλοντικής μετανάστευσης
• Να έχουν εικόνα των ελληνικών περιβαλλοντικών ΜΚΟ υπό το πρίσμα της διεθνοποίησης

Βασικές θεματικές ενότητες:

• Περιβαλλοντική εκπαίδευση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση
• Η διαθεματική υλοποίηση περιβαλλοντικών προγραμμάτων
• Το παιχνίδι ως εργαλείο μάθησης στην περιβαλλοντική εκπαίδευση
• Περιβαλλοντική λογοτεχνία
• Τέχνη και περιβαλλοντική εκπαίδευση
• Η περιβαλλοντική μετανάστευση
• Οι ελληνικές περιβαλλοντικές ΜΚΟ
• Σχέδια μαθήματος – Αρχέτυπα διδασκαλίας

Τα προγράμματα πραγματοποιείται διαδικτυακά με ασύγχρονη εκπαίδευση.

5.1. Σεμινάριο 200 ωρών

Τα σεμινάρια επιμόρφωσης 200 ωρών είναι εξάμηνα και περιλαμβάνουν για τους επιμορφούμενους τα εξής:

• 160 ώρες ασύγχρονης εκπαίδευσης, οι οποίες πραγματοποιούνται με τη μελέτη ηλεκτρονικού εγχειριδίου και πιστοποιούνται με τη συμπλήρωση τεστ πολλαπλών επιλογών. Για την εμπέδωση της ύλης θα δίνονται άρθρα, κεφάλαια βιβλίων, βιντεοσκοπημένες τηλεδιασκέψεις ή εισηγήσεις, για τα οποία οι επιμορφούμενοι θα πρέπει να πραγματοποιήσουν εργασίες που θα τους ανατίθενται.
• 40 ώρες για πρακτική άσκηση υπό τη μορφή εκπόνησης 1 αρχετύπου-σχεδίου διδασκαλίας σε συνεργασία με τους επιβλέποντες, το οποίο έχει ως στόχο τη βελτίωση της διδακτικής ετοιμότητας των επιμορφούμενων (http://ipode.gr/wp-content/uploads/2021/01/didaktika_senaria.pdf).

5.2. Σεμινάριο 300 ωρών

Τα σεμινάρια επιμόρφωσης 300 ωρών είναι εξάμηνα και περιλαμβάνουν για τους επιμορφούμενους τα εξής:

• 160 ώρες ασύγχρονης εκπαίδευσης, οι οποίες πραγματοποιούνται με τη μελέτη ηλεκτρονικού εγχειριδίου και πιστοποιούνται με τη συμπλήρωση τεστ πολλαπλών επιλογών. Για την εμπέδωση της ύλης θα δίνονται άρθρα, κεφάλαια βιβλίων, βιντεοσκοπημένες τηλεδιασκέψεις ή εισηγήσεις, για τα οποία οι επιμορφούμενοι θα πρέπει να πραγματοποιήσουν εργασίες που θα τους ανατίθενται.

• 40 ώρες για πρακτική άσκηση υπό τη μορφή εκπόνησης 1 αρχετύπου-σχεδίου διδασκαλίας σε συνεργασία με τους επιβλέποντες, το οποίο έχει ως στόχο τη βελτίωση της διδακτικής ετοιμότητας των επιμορφούμενων (http://ipode.gr/wp-content/uploads/2021/01/didaktika_senaria.pdf),
• 100 ώρες για την εφαρμογή μιας διαδοχικής ερευνητικής αξιολόγησης των μαθητών και της διδασκαλίας ή για την εκπόνηση μιας βιβλιογραφικής έρευνας.

Όλες οι εργασίες πραγματοποιούνται από τους επιμορφούμενους υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του φορέα υλοποίησης του προγράμματος.

5.3. Σεμινάριο 400 ωρών

Τα σεμινάρια επιμόρφωσης 400 ωρών είναι ετήσια και περιλαμβάνουν για τους επιμορφούμενους τα εξής:

• 160 ώρες ασύγχρονης εκπαίδευσης, οι οποίες πραγματοποιούνται με τη μελέτη ηλεκτρονικού εγχειριδίου και πιστοποιούνται με τη συμπλήρωση τεστ πολλαπλών επιλογών. Για την εμπέδωση της ύλης θα δίνονται άρθρα, κεφάλαια βιβλίων, βιντεοσκοπημένες τηλεδιασκέψεις ή εισηγήσεις, για τα οποία οι επιμορφούμενοι θα πρέπει να πραγματοποιήσουν εργασίες που θα τους ανατίθενται.

• 40 ώρες για πρακτική άσκηση υπό τη μορφή εκπόνησης 1 αρχετύπου-σχεδίου διδασκαλίας σε συνεργασία με τους επιβλέποντες, το οποίο έχει ως στόχο τη βελτίωση της διδακτικής ετοιμότητας των επιμορφούμενων (http://ipode.gr/wp-content/uploads/2021/01/didaktika_senaria.pdf),
• 100 ώρες για την εφαρμογή μιας ερευνητικής αξιολόγησης της διδασκαλίας ή για την εκπόνηση μιας βιβλιογραφικής έρευνας,
• 100 ώρες για την εκπόνηση μιας ποσοτικής ή ποιοτικής έρευνας.

Όλες οι εργασίες πραγματοποιούνται από τους επιμορφούμενους υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του φορέα υλοποίησης του προγράμματος.

5.4. Συγκεντρωτικός πίνακας δραστηριοτήτων επιμορφωτικών σεμιναρίων:

* Η διάρκεια επιμόρφωσης υπολογίζεται ανά ακαδημαϊκό έτος.

Αναφορικά με την αναγνώριση και τη μοριοδότηση, έχουμε να σας γνωστοποιήσουμε τα εξής:

1. Στο δημόσιο τομέα, αναγνωρίζονται και μοριοδοτούνται:
   • ανάλογα με το πρόγραμμα, το πλάνο και το σκοπό των εκάστοτε επιτροπών κρίσης του Υπουργείου Παιδείας και των υπηρεσιών του στις διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης
   • ως συνεκτιμώμενο προσόν στη συνέντευξη για εκλογή διευθυντών σχολικών μονάδων κ.λπ.
2. Τα σεμινάρια αναγνωρίζονται και μοριοδοτούνται στον ιδιωτικό τομέα και σε δομές της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βάση τις μονάδες ECTS που αντιστοιχούν στο κάθε επιμορφωτικό πρόγραμμα.

Δεδομένου ότι η μοριοδότηση των προγραμμάτων εξαρτάται κάθε φορά από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, προτείνεται οι επιμορφούμενοι, που πέραν της επιμόρφωσης επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν την επιμόρφωσή τους για τη διεκδίκηση συγκεκριμένης θέσης, να πραγματοποιούν οι ίδιοι τη δική τους έρευνα σχετικά με την αναγνώριση.

6.2. Μοριοδότηση Εργασιών

Oι ερευνητικές και θεωρητικές εργασίες, οι οποίες δημοσιεύονται στις διεθνείς ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις με κριτές μοριοδοτούνται με 1 μόριο, σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο.

6.3. Αντιστοιχία σε ECTS

Με βάση τις οδηγίες της Διαδικασίας της Μπολόνια, στους επιμορφούμενους παρέχεται αντιστοιχία με το σύστημα χορήγησης και μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μονάδων Κατοχύρωσης Μαθημάτων (European Credit Transfer and Accumulation System – ECTS). Οι πιστωτικές µονάδες ECTS εκφράζουν το συνολικό φόρτο εργασίας (διδασκαλία και προσωπική μελέτη) που χρειάζονται οι επιμορφούμενοι για να επιτύχουν τα αναµενόµενα µαθησιακά αποτελέσµατα.

Με βάση το σύστημα αυτό, στους επιμορφούμενους πιστοποιείται αντιστοιχία μονάδων ECTS όπως φαίνεται στον πίνακα 1:

Πίνακας 1: Αντιστοιχία προγραμμάτων επιμόρφωσης σε επιμόρφωσης σε ECTS

Ο αριθμός των ECTS αναγράφεται στη βεβαίωση παρακολούθησης και το πιστοποιητικό σπουδών που χορηγούνται στους επιμορφούμενους  με την επιτυχή ολοκλήρωση του σεμιναρίου και αναγνωρίζεται από όλα τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες που εφαρμόζουν το σύστημα ECTS.

• 7.1. Εκπαιδευτικό υλικό

  Στους επιμορφούμενους χορηγούνται:

  • Ηλεκτρονικά εγχειρίδια (ebook)
  • Πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό, όπως:
    • βιντεοσκοπημένες ανακοινώσεις ερευνητικών και θεωρητικών εργασιών,
    • βιντεοσκοπημένες τηλεδιασκέψεις πανεπιστημιακών,
    • πρόσβαση στο αρχείο της ηλεκτρονικής περιοδικής έκδοσης «Θεωρία και Έρευνα στις Επιστήμες της Αγωγής»,
    • πρόσβαση στο αρχείο της ηλεκτρονικής περιοδικής έκδοσης «Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες»,
    • πρόσβαση στο αρχείο της ηλεκτρονικής περιοδικής έκδοσης “Sciences of Education",
    • άλλα επιστημονικά άρθρα.
  • Προδιαγραφές συγγραφής και μορφοποίησης εργασιών

  7.2.Τίτλοι σπουδών που χορηγούνται:

  • Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης,
  • Αποδεικτικό μαθημάτων και εργασιών και
  • Βεβαίωση ερευνητικής δραστηριότητας.

  7.3.Αξιολόγηση επιμορφούμενων

  Ανάλογα με τον εκάστοτε τύπο σεμιναρίου, η αξιολόγηση των επιμορφούμενων προκύπτει από:

  • την παράδοση των εργασιών της ασύγχρονης εκπαίδευσης,
  • τη συμπλήρωση του τεστ πολλαπλών επιλογών,
  • την εκπόνηση των ερευνητικών εργασιών,
  • την πραγματοποίηση της πρακτικής άσκησης.

Έναρξη σεμιναρίου από τον Νοέμβριο 2021