Εφαρμογές στην Οργάνωση και Διοίκηση Σχολικών Μονάδων Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης

Η ηγεσία στην εκπαίδευση αποτελεί έναν από τους κρισιμότερους συντελεστές στην κατεύθυνση της υγιούς και επιτυχούς λειτουργίας μιας σχολικής μονάδας. Εκείνη είναι επιφορτισμένη με τη διευθέτηση των ζητημάτων βιωσιμότητας της εκάστοτε μονάδας τόσο σε επίπεδο πρακτικό (π.χ. οικονομική διαχείριση), όσο και σε σχεσιακό και καθαρά εκπαιδευτικό.

Στο πλαίσιο αυτό, το συγκεκριμένο σεμινάριο επιδιώκει τον εφοδιασμό των επιμορφούμενων με γνώσεις αναφορικά με την οργάνωση στην διοίκηση σχολικών μονάδων Β’/βάθμιας εκπαίδευσης, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα δεδομένων αναφορικά με το ζήτημα. Σκοπός του προγράμματος είναι η ουσιαστική και σε βάθος επιμόρφωση σε ποικίλες πτυχές της διοικητικής διαδικασίας των σχολικών μονάδων, τόσο μέσω θεωρητικής μελέτης όσο και μέσω ερευνητικών δραστηριοτήτων. Το πρόγραμμα καλύπτει τόσο τη θεωρητική όσο και την ερευνητική κατάρτιση των επιμορφούμενων, όπως περιγράφεται παρακάτω:

1.1. Θεωρητική κατάρτιση

Βασικός στόχος του σεμιναρίου είναι οι επιμορφούμενοι να κατέχουν ουσιαστικές γνώσεις αναφορικά με τις εφαρμογές στην οργάνωση και διοίκηση σχολικών μονάδων Β’/βάθμιας εκπαίδευσης, μέσα από την παράθεση σύγχρονων θεωριών διοίκησης, την παρουσίαση διαφορετικών παραμέτρων στην οργάνωση, και την αναλυτική προσέγγιση του σύνθετου ρόλου της διοικητικής διαδικασίας.

Πιο συγκεκριμένα, το σεμινάριο παρέχει επιμόρφωση σε βασικά ζητήματα όπως οι κλασικές και οι σύγχρονες θεωρίες στη διοίκηση της εκπαίδευσης, οι ψυχολογικές προσεγγίσεις της, το σχολείο ως μορφή κοινωνίας μέσα από τις κοινωνικές διασυνδέσεις και αλληλεπιδράσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων και το παιδαγωγικό, διδακτικό και διοικητικό έργο του διευθυντή της σχολικής μονάδας. Εξετάζονται επιπλέον οι εφαρμογές καινοτομιών στη σχολική μονάδα καθώς και το μοντέλο εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής σχολικής μονάδας στη διοίκηση των εργαστηρίων ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης.

1.2. Ερευνητική κατάρτιση

Από την άλλη πλευρά, μέσω του συγκεκριμένου σεμιναρίου οι επιμορφούμενοι μυούνται στην εφαρμογή των μεθόδων της ερευνητικής διαδικασίας και στις τεχνικές εκπόνησης επιστημονικών – ερευνητικών εργασιών, με στόχο να προχωρήσουν στη δημοσίευσή τους σε περιοδικές εκδόσεις με κριτές και επιστημονικά συνέδρια.

Για το σκοπό αυτό, σε κάθε επιμορφούμενο παρέχονται όλες οι απαραίτητες πληροφορίες και πρακτικές οδηγίες τόσο για την επιλογή των θεμάτων εργασιών όσο και για την εκπόνηση και συγγραφή των ερευνητικών εργασιών, με παράλληλη επίβλεψη, καθοδήγηση και στήριξη μέσω συνεχούς ανατροφοδότησης.

1.2.1. Δυνατότητες δημοσίευσης μοριοδοτούμενων εργασιών

Στόχος είναι οι ερευνητικές εργασίες που εκπονούν οι επιμορφούμενοι να καταστούν υποψήφιες για δημοσίευση σε μία από τις διεθνείς ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις του Ινστιτούτου Πολιτισμού, Δημοκρατίας και Εκπαίδευσης. Η κάθε δημοσιευμένη εργασία μοριοδοτείται με 0,25 μόρια.

Οι διεθνείς ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις είναι:

• «Θεωρία και Έρευνα στις Επιστήμες της Αγωγής» (http://periodiko.inpatra.gr).
• «Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες» (http://politika.inpatra.gr).
• «Theory and Research in the Sciences of Education» (http://e-journal.inpatra.gr)

Προϋπόθεση για δημοσίευση εργασιών στις ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις είναι οι εργασίες αυτές να κατατεθούν προς κρίση σύμφωνα με τις οδηγίες που αναφέρονται στις αντίστοιχες ιστοσελίδες των περιοδικών και να εγκριθούν από την επιτροπή κριτών τους, σύμφωνα με την παρακάτω διαδικασία κρίσης.

1.2.1.1. Η διαδικασία της κρίσης

Όλες οι εργασίες που υποβάλλονται προς κρίση είτε για τα συνέδρια είτε για τις περιοδικές εκδόσεις, υπόκεινται στους παρακάτω κανόνες:

1. Ακολουθούν τη διαδικασία της τυφλής κρίσης, δηλαδή οι εργασίες αποστέλλονται στους κριτές ανώνυμα, και ως εκ τούτου ο κριτής δεν γνωρίζει τον συγγραφέα και αντίστροφα.
2. Η επιτροπή κριτών απαρτίζεται από πανεπιστημιακούς και κατόχους διδακτορικού τίτλου σπουδών.
3. Κάθε εργασία, ανάλογα με το γνωστικό αντικείμενο στο οποίο εμπίπτει, αποστέλλεται προς κρίση στον αντίστοιχου γνωστικού αντικειμένου κριτή.

1.2.2. Συμμετοχή σε συνέδρια ως εισηγητές

Εφόσον οι επιμορφούμενοι το επιθυμούν, οι εργασίες που θα εκπονήσουν στα πλαίσια των υποχρεώσεων του σεμιναρίου υπό την επίβλεψη του φορέα, μπορούν να υποβληθούν ως υποψήφιες ανακοινώσεις για παρουσίαση στα συνέδρια που διοργανώνει κάθε χρόνο και τα οποία αναρτώνται στην ιστοσελίδα του http://www.ipode.gr.

• Σε εν ενεργεία και αδιόριστους εκπαιδευτικούς από την Ελλάδα και το εξωτερικό Προσχολικής, Β’/θμιας Εκπαίδευσης (δασκάλους, νηπιαγωγούς, βρεφονηπιοκόμους)
• Σε στελέχη εκπαίδευσης Β’/θμιας εκπαίδευσης από την Ελλάδα και το εξωτερικό (σχολικούς συμβούλους, διευθυντές σχολικών μονάδων και εκπαίδευσης, προϊσταμένους γραφείων εκπαίδευσης)
• Σε εκπαιδευτικούς Διαπολιτισμικών Σχολείων και Σχολείων Ειδικής Αγωγής
• Σε εκπαιδευτές Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΙΕΚ), Δημόσιων Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης Ειδικής Αγωγής και Δημόσιων Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΔΣΕΚ)
• Σε εκπαιδευτές ενηλίκων των Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΣΕΚ), των Πειραματικών Σχολών Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΠΣΕΚ) και των Ινστιτούτων Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) του ΟΑΕΔ
• Σε εκπαιδευτές των Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας
• Σε προπτυχιακούς, μεταπτυχιακούς φοιτητές, υποψήφιους διδάκτορες και κατόχους των αντίστοιχων διπλωμάτων ειδίκευσης
• Γενικά, σε όσους ενδιαφέρονται για θέματα διοίκησης της εκπαίδευσης
• Σε κάθε ενδιαφερόμενο

Βασική επιδίωξη του σεμιναρίου είναι η ουσιαστική και ποιοτική επιμόρφωση, που εφοδιάζει τους επιμορφούμενους με εξειδικευμένες γνώσεις πάνω στις εφαρμογές στην οργάνωση και τη διοίκηση των σχολικών μονάδων Β’/βάθμιας εκπαίδευσης.

Πιο συγκεκριμένα, οι επιμορφούμενοι αναμένεται με την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος να αποκτήσουν βασικές γνώσεις στο επίπεδο της διοικητικής και οργανωτικής διαδικασίας και να αναπτύξουν δεξιότητες ως εξής:

• Να γνωρίζουν κλασικές και σύγχρονες θεωρίες στη διοίκηση της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
• Να κατανοούν τις ψυχολογικές προσεγγίσεις στη διοίκηση της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης
• Να αξιοποιούν τα θετικά που προσφέρει κάθε τύπος ηγεσίας
• Να καλλιεργούν αποτελεσματικές σχέσεις μεταξύ του σχολείου και του συλλόγου γονέων και κηδεμόνων
• Να επιλύουν ζητήματα προγραμματισμού και λειτουργίας της σχολικής μονάδας
• Να διαχειρίζονται αποτελεσματικά ζητήματα οικονομικής φύσεως της σχολικής μονάδας
• Να λειτουργούν αποτελεσματικότερα στο πλαίσιο του παιδαγωγικού, διδακτικού και διοικητικού ρόλου τους, ως διευθυντές σχολικής μονάδας
• Να διαχειρίζονται αποτελεσματικά ζητήματα που ανακύπτουν κατά τη μετάβαση των μαθητών από την παιδική στην προεφηβική ηλικία και πως αντιμετωπίζονται πιθανά προβλήματα
• Να διαχειρίζονται αποτελεσματικότερα ως διευθυντές τα μονοθέσια, ολιγοθέσια, ολοήμερα νηπιαγωγεία και τα πειραματικά σχολεία
• Να λειτουργούν αποτελεσματικότερα στη διοικητική λειτουργία των σχολικών μονάδων ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης
• Να λειτουργούν αποτελεσματικότερα στη διοικητική λειτουργία του αναμορφωμένου ωραρίου πιλοτικής εφαρμογής των δημοτικών σχολείων
• Να διαχειρίζονται εποικοδομητικά το συσχετισμό του σχολείου με την κοινωνία και την αλληλεπίδραση μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων φορέων
• Να αντιλαμβάνονται και να διαχειρίζονται ζητήματα γύρω από σχολικό κλίμα και την εύρυθμη λειτουργία της σχολικής μονάδας
• Να έχουν γνώση και να εφαρμόζουν καινοτομίες στη σχολική μονάδα
• Να γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες στις εφαρμογές οργάνωσης και διοίκησης στα εσπερινά και πειραματικά Λύκεια
• Να γνωρίζουν σχετικά με τις εφαρμογές εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής σχολικής μονάδας στη διοίκηση των εργαστηρίων ειδικής επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης

Βασικές θεματικές ενότητες:

• Θεωρίες διοίκησης
• Ψυχολογικές προσεγγίσεις διοίκησης
• Προγραμματισμός και διοίκηση
• Οικονομική διαχείριση και διοίκηση
• Σχολείο-κοινωνία
• Εσπερινά και πειραματικά Λύκεια – οργάνωση και διοίκηση
• Εσωτερική εκπαιδευτική πολιτική στη διοίκηση
• Σχέδια μαθήματος – Αρχέτυπα διδασκαλίας

Τα προγράμματα πραγματοποιείται διαδικτυακά με ασύγχρονη εκπαίδευση.

5.1. Σεμινάριο 200 ωρών

Τα σεμινάρια επιμόρφωσης 200 ωρών είναι εξάμηνα και περιλαμβάνουν για τους επιμορφούμενους τα εξής:

• 160 ώρες ασύγχρονης εκπαίδευσης, οι οποίες πραγματοποιούνται με τη μελέτη ηλεκτρονικού εγχειριδίου και πιστοποιούνται με τη συμπλήρωση τεστ πολλαπλών επιλογών. Για την εμπέδωση της ύλης θα δίνονται άρθρα, κεφάλαια βιβλίων, βιντεοσκοπημένες τηλεδιασκέψεις ή εισηγήσεις, για τα οποία οι επιμορφούμενοι θα πρέπει να πραγματοποιήσουν εργασίες που θα τους ανατίθενται.
• 40 ώρες για πρακτική άσκηση υπό τη μορφή εκπόνησης 1 αρχετύπου-σχεδίου διδασκαλίας σε συνεργασία με τους επιβλέποντες, το οποίο έχει ως στόχο τη βελτίωση της διδακτικής ετοιμότητας των επιμορφούμενων (http://ipode.gr/wp-content/uploads/2021/01/didaktika_senaria.pdf).

5.2. Σεμινάριο 300 ωρών

Τα σεμινάρια επιμόρφωσης 300 ωρών είναι εξάμηνα και περιλαμβάνουν για τους επιμορφούμενους τα εξής:

• 160 ώρες ασύγχρονης εκπαίδευσης, οι οποίες πραγματοποιούνται με τη μελέτη ηλεκτρονικού εγχειριδίου και πιστοποιούνται με τη συμπλήρωση τεστ πολλαπλών επιλογών. Για την εμπέδωση της ύλης θα δίνονται άρθρα, κεφάλαια βιβλίων, βιντεοσκοπημένες τηλεδιασκέψεις ή εισηγήσεις, για τα οποία οι επιμορφούμενοι θα πρέπει να πραγματοποιήσουν εργασίες που θα τους ανατίθενται.

• 40 ώρες για πρακτική άσκηση υπό τη μορφή εκπόνησης 1 αρχετύπου-σχεδίου διδασκαλίας σε συνεργασία με τους επιβλέποντες, το οποίο έχει ως στόχο τη βελτίωση της διδακτικής ετοιμότητας των επιμορφούμενων (http://ipode.gr/wp-content/uploads/2021/01/didaktika_senaria.pdf),
• 100 ώρες για την εφαρμογή μιας διαδοχικής ερευνητικής αξιολόγησης των μαθητών και της διδασκαλίας ή για την εκπόνηση μιας βιβλιογραφικής έρευνας.

Όλες οι εργασίες πραγματοποιούνται από τους επιμορφούμενους υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του φορέα υλοποίησης του προγράμματος.

5.3. Σεμινάριο 400 ωρών

Τα σεμινάρια επιμόρφωσης 400 ωρών είναι ετήσια και περιλαμβάνουν για τους επιμορφούμενους τα εξής:

• 160 ώρες ασύγχρονης εκπαίδευσης, οι οποίες πραγματοποιούνται με τη μελέτη ηλεκτρονικού εγχειριδίου και πιστοποιούνται με τη συμπλήρωση τεστ πολλαπλών επιλογών. Για την εμπέδωση της ύλης θα δίνονται άρθρα, κεφάλαια βιβλίων, βιντεοσκοπημένες τηλεδιασκέψεις ή εισηγήσεις, για τα οποία οι επιμορφούμενοι θα πρέπει να πραγματοποιήσουν εργασίες που θα τους ανατίθενται.

• 40 ώρες για πρακτική άσκηση υπό τη μορφή εκπόνησης 1 αρχετύπου-σχεδίου διδασκαλίας σε συνεργασία με τους επιβλέποντες, το οποίο έχει ως στόχο τη βελτίωση της διδακτικής ετοιμότητας των επιμορφούμενων (http://ipode.gr/wp-content/uploads/2021/01/didaktika_senaria.pdf),
• 100 ώρες για την εφαρμογή μιας ερευνητικής αξιολόγησης της διδασκαλίας ή για την εκπόνηση μιας βιβλιογραφικής έρευνας,
• 100 ώρες για την εκπόνηση μιας ποσοτικής ή ποιοτικής έρευνας.

Όλες οι εργασίες πραγματοποιούνται από τους επιμορφούμενους υπό την επίβλεψη και καθοδήγηση του φορέα υλοποίησης του προγράμματος.

5.4. Συγκεντρωτικός πίνακας δραστηριοτήτων επιμορφωτικών σεμιναρίων:

* Η διάρκεια επιμόρφωσης υπολογίζεται ανά ακαδημαϊκό έτος.

6.1. Μοριοδότηση σεμιναρίων

Αναφορικά με την αναγνώριση και τη μοριοδότηση, έχουμε να σας γνωστοποιήσουμε τα εξής:

1. Στο δημόσιο τομέα, αναγνωρίζονται και μοριοδοτούνται:
   • ανάλογα με το πρόγραμμα, το πλάνο και το σκοπό των εκάστοτε επιτροπών κρίσης του Υπουργείου Παιδείας και των υπηρεσιών του στις διάφορες βαθμίδες της εκπαίδευσης
   • ως συνεκτιμώμενο προσόν στη συνέντευξη για εκλογή διευθυντών σχολικών μονάδων κ.λπ.
2. Τα σεμινάρια αναγνωρίζονται και μοριοδοτούνται στον ιδιωτικό τομέα και σε δομές της Ευρωπαϊκής Ένωσης με βάση τις μονάδες ECTS που αντιστοιχούν στο κάθε επιμορφωτικό πρόγραμμα.

Δεδομένου ότι η μοριοδότηση των προγραμμάτων εξαρτάται κάθε φορά από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, προτείνεται οι επιμορφούμενοι, που πέραν της επιμόρφωσης επιδιώκουν να χρησιμοποιήσουν την επιμόρφωσή τους για τη διεκδίκηση συγκεκριμένης θέσης, να πραγματοποιούν οι ίδιοι τη δική τους έρευνα σχετικά με την αναγνώριση.

6.2. Μοριοδότηση Εργασιών

Oι ερευνητικές και θεωρητικές εργασίες, οι οποίες δημοσιεύονται στις διεθνείς ηλεκτρονικές περιοδικές εκδόσεις με κριτές μοριοδοτούνται με 1 μόριο, σύμφωνα με το νέο νομοθετικό πλαίσιο.

6.3. Αντιστοιχία σε ECTS

Με βάση τις οδηγίες της Διαδικασίας της Μπολόνια, στους επιμορφούμενους παρέχεται αντιστοιχία με το σύστημα χορήγησης και μεταφοράς ακαδημαϊκών μονάδων, δηλαδή το Ευρωπαϊκό Σύστημα Μονάδων Κατοχύρωσης Μαθημάτων (European Credit Transfer and Accumulation System – ECTS). Οι πιστωτικές µονάδες ECTS εκφράζουν το συνολικό φόρτο εργασίας (διδασκαλία και προσωπική μελέτη) που χρειάζονται οι επιμορφούμενοι για να επιτύχουν τα αναµενόµενα µαθησιακά αποτελέσµατα.

Με βάση το σύστημα αυτό, στους επιμορφούμενους πιστοποιείται αντιστοιχία μονάδων ECTS όπως φαίνεται στον πίνακα 1:

Πίνακας 1: Αντιστοιχία προγραμμάτων επιμόρφωσης σε επιμόρφωσης σε ECTS

Ο αριθμός των ECTS αναγράφεται στη βεβαίωση παρακολούθησης και το πιστοποιητικό σπουδών που χορηγούνται στους επιμορφούμενους  με την επιτυχή ολοκλήρωση του σεμιναρίου και αναγνωρίζεται από όλα τα προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τις εκπαιδευτικές υπηρεσίες που εφαρμόζουν το σύστημα ECTS.

7.1. Εκπαιδευτικό υλικό

Στους επιμορφούμενους χορηγούνται:

• Ηλεκτρονικά εγχειρίδια (ebook)
• Πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό, όπως:
  • βιντεοσκοπημένες ανακοινώσεις ερευνητικών και θεωρητικών εργασιών,
  • βιντεοσκοπημένες τηλεδιασκέψεις πανεπιστημιακών,
  • πρόσβαση στο αρχείο της ηλεκτρονικής περιοδικής έκδοσης «Θεωρία και Έρευνα στις Επιστήμες της Αγωγής»,
  • πρόσβαση στο αρχείο της ηλεκτρονικής περιοδικής έκδοσης «Κοινωνικές και Πολιτικές Επιστήμες»,
  • πρόσβαση στο αρχείο της ηλεκτρονικής περιοδικής έκδοσης “Sciences of Education",
  • άλλα επιστημονικά άρθρα.
• Προδιαγραφές συγγραφής και μορφοποίησης εργασιών

7.2.Τίτλοι σπουδών που χορηγούνται:

• Πιστοποιητικό Επιμόρφωσης,
• Αποδεικτικό μαθημάτων και εργασιών και
• Βεβαίωση ερευνητικής δραστηριότητας.

7.3.Αξιολόγηση επιμορφούμενων

Ανάλογα με τον εκάστοτε τύπο σεμιναρίου, η αξιολόγηση των επιμορφούμενων προκύπτει από:

• την παράδοση των εργασιών της ασύγχρονης εκπαίδευσης,
• τη συμπλήρωση του τεστ πολλαπλών επιλογών,
• την εκπόνηση των ερευνητικών εργασιών,
• την πραγματοποίηση της πρακτικής άσκησης.

Έναρξη σεμιναρίου από τον Νοέμβριο 2021